Material Evidence
in Incunabula

mei/02122979 XV.III.57 [02122979]

Torino, Biblioteca Nazionale Universitaria (IT) : XV.III.57

ISTC No.il00189700
ΣυγγραφέαςLevi ben Gershom
ΤίτλοςPerush ha-Torah
Τοποχρονολογία έκδοσης[Mantua] : Abraham Conat and Abraham Jedidiah, [1475-76]
ΜορφήMedian f°
Γλώσσαheb
Πλήρης εγγραφή ISTC
ΘέμαΘεολογία - Βιβλική
Περίοδοςmedieval

Περιγραφή αντιτύπου

Ταυτότητα αντιτύπου02122979
ΦορέαςTorino, Biblioteca Nazionale Universitaria (IT)
Ταξιθετικός αριθμόςXV.III.57
ΣημείωσηCreato da Marco Bertagna
Διαστάσεις φύλλων325 × 225 mm
Χαρακτηριστικά αντιτύπουΕλλιπής
Χαρακτηριστικά αντιτύπου - ΣημείωσηEsemplare mutilo di una carta, la 406, rimpiazzata dal Valperga con una copiata in ebraico di sua mano.
Nota di censura in ebraico sul recto del primo foglio: אין בו כלום לפי הזקוק, ovvero 'in questo libro non c'è nulla da emendare'.
Sempre sulla prima carta, vergata in caratteri quadrati e in corpo molto grande, ma rendendo solo il tracciato esterno delle lettere che rimangono bianche, la prima parola dell'opera, אמר, 'disse'. Il tratto, insicuro, fa pensare a una mano tarda, anche del '700.
Prove di penna sempre sulla prima carta, sulla quale compare anche, in quadrato ebraico seicentesco, l'acronimo RLBG, ovvero Rabbi Levi ben Gershon, autore del commento.
Note e correzioni qui e là, del '500 ma difficilmente ascrivibili a questo o quell'altro possessore.
Υλικό (βιβλίο)Χαρτί
ΥδατόσημοΝαι
ΠηγήE. Artom, 'Gli incunaboli ebraici della Biblioteca Nazionale Universitaria di Torino', Soncino-Blätter 1 (1925-26), pp. 54-55.

Προέλευση 1475 - 1508

Περιοχήe-it
Χρονική περίοδος1475 - 1508
Όνομα προέλευσηςStella, wife of Yekutiel ben Immanuel from Castello , 1450-1550 [Φυσικό πρόσωπο; Πρώην κτήτορας] (Θήλυ, Άγνωστο, Άγνωστο)
Τύπος προέλευσηςΕπιγραφή
Σημείωση πωλητή
ΣημείωσηSul recto del primo foglio compare la scritta מרת סטילה, ovvero 'signora Stella'. Io credo che sia la stessa venditrice menzionata nell'atto di vendita redatto sull'ultima carta (vedi provenienza seguente): là, la venditrice è definita moglie di Yequtiel ma non ne viene dato il nome, però dall'esame paleografico di quella nota sulla prima carta (corsivo ebraico italiano del 1500) e da una constatazione puramente logica (pare improbabile che un volume come questo sia appartenuto a due donne vissute a pochi anni di distanza) propendo per l'identificazione di Stella con la moglie di Yekutiel.
Τρόπος πρόσκτησηςάγνωστο
certaintyb
psourcea

provenance 1450 - 1550

placenameOrvieto (Geonames ID: 3171874)
areae-it
timeperiod1450 - 1550
ownerGabriel ben Mordecai of Orvieto, 1450-1550 (, )
Stella, wife of Yekutiel ben Immanuel from Castello , 1450-1550 (, )
Dolce Asenat, 1450-1550 (, )
Yekutiel ben Immanuel from Castello , 1450-1550 (, )
Joseph ben Joseph from Cortona, 1450-1550 (, )
Michael ben Joshua from Castello, 1450-1550 (, )
provenanceType1
noteAtto di vendita steso sull'ultima carta, con tanto di testimoni, che trascrivo qui parzialmente per comodità:
...שהיום יום א' ט' ימים לחדש ייניו רס''ח פה בעיר קסטילו מרת מרקישנה ... אשת כמ''ר יקותיאל י''ץ בכ''ר עמנואל ישר''ו מקסטילו ברשות ובהסכמת ובמעמד כמ''ר יקותיאל אישה י''ץ מכרה לכמ''ר גבריאל י''ץ בכ''ר מרדכי ישר''ו מאורביטו באמצעות מרת דולצי אסנת זה הספר אשר הוא ביאור על התורה חברו כמה''ר לוי בן גרשון...
'... che oggi domenica 9 gennaio 5268 (1508) qui a Città di Castello la signora marchigiana moglie del r. Yekutiel figlio di Immanuel da Castello, con l'autorizzazione e l'accordo e la presenza di Yekutiel suo marito, ha venduto a r. Gabriel figlio di Mordecai da Orvieto, tramite la mediazione della signora Dolce Asenat questo libro, che è il commento sulla Torah che compose il rev. r. Levi ben Gershon'
Quindi Stella - presumo sia lei l'anonima 'donna marchigiana' - vendette questo volume a Gabriel ben Mordecai, con Dolce a fare da intermediaria.
Non viene specificato però l'importo della vendita.
Più sotto compaiono le firme dei testimoni, Michael ben Joshua e Joseph ben Joseph. Vista la calligrafia delle due firme, identica a quella in cui è scritto il contratto, probabilmente fu uno dei due a stendere il testo.
Diversa invece la grafia del marito della venditrice che, a precedere le firme dei testimoni, scrive:
אני יקותיאל... בכ''ר עמנואל ...מודה ומאשר ומקיים לכל הכתוב לעיל
'io Yekutiel figlio di Immanuel testimonio, confermo e attesto tutto ciò che è scritto sopra'.
methodofacqa
certaintya
psourcea

provenance 1550 - 1600

areae-it
timeperiod1550 - 1600
ownerCamerini, Elia, 1550-1600 (, )
provenanceType1
noteNome segnato sul recto della prima carta.
methodofacqx
certaintya
psourcea

provenance 1619 - 1619

areae-it
timeperiod1619 - 1619
ownerJaghel, Camillo, 1603-1620 (, )
provenanceType1
noteSul verso dell'ultima carta, al margine inferiore, semplice firma del censore con data: 'Camillo Jaghel 1619'.
certaintya
psourcea

provenance 1650 - 1700

areae-it
timeperiod1650 - 1700
ownerCamerino, Abraham, 1600-1700 (, )
provenanceType1
noteAbraham scrive il suo nome sul verso dell'ultimo foglio. Da notare che vi era stato un possessore 'Camerini'. Qui adotto invece la grafia 'Camerino' poiché l'ultima lettera del cognome di questo possessore è senza dubbio una waw (= lettura 'o') e, inoltre, la stessa composizione della prima parte del cognome vede una alef posta dopo la ק (k) che non dà lettura differente rispetto al Camerini ('CAMerini' e 'CAMerino') ma fa supporre che il cognome fosse percepito in modo diverso.
methodofacqx
msNoteLa stessa mano verga, sopra la firma, l'alfabeto ebraico. La grafia è corsiva italiana del 1600 pieno.
msFrequencya
msLocationd
hasPenTrialsbooleanyes
certaintya
psourcea

provenance 1737 - 1810

placenameTorino (Geonames ID: 3165524)
areae-it
timeperiod1737 - 1810
ownerValperga di Caluso, Tommaso, 1737-1815 (, )
provenanceType1
1
1
noteL'Artom (p. 48) afferma che questo incunabolo faceva parte di un lotto donato dall'abate Valperga alla biblioteca. Aggiunge che questi incunaboli si distinguono per una nota in latino scritta proprio dal Valperga di solito sulla guardia anteriore, in cui sono dati una descrizione dell'esemplare e riferimenti bibliografici allo stesso.
methodofacqx
bindingNoteLegatura tardo settecentesca/primo ottocentesca mista, in cartone beige spruzzato di nero sui piatti e in in cuoio nocciola sul dorso e agli angoli dei piatti, con autore e titolo manoscritti su etichetta incollata al dorso.
bindingDatev
bindingTypec
boardMaterialg
coverMaterialk
furniture0
bindingStatusb
bindingdimensions332 × 224 × 85 mm
titling
toolingd
edgesb
writingOnEdgesd
gaufferedd
Χειρόγραφες σημειώσειςBreve nota bibliografica stesa sul verso della prima carta bianca anteriore.
Il Valperga, stando a quanto afferma l'Artom, fu l'autore poi della stesura del testo ebraico della carta 406. In essa il Valperga scrive anche una breve notarella in latino, inserita armonicamente nella colonna del testo ebraico, in cui spiega da dove ha preso il testo per supplire la parte mancante (si tratta del manoscritto A.III.12 della Biblioteca torinese, distrutto nell'incendio del 1904, collazionato con l'edizione impressa a Venezia nel 1547).
Χειρόγραφες σημειώσεις (συχνότητα)Σποραδική
Θέση μέσα στο βιβλίοΣε μέρη μόνο
ΣυμπληρώσειςΝαι
ΣχόλιαΝαι
ΒεβαιότηταΗ καταγραφή αυτών των στοιχείων θεωρείται βέβαιη
ΠηγήΑυτοψία βιβλίου
Βιβλιογραφία

Προέλευση 1810 -

Περιοχήe-it
Χρονική περίοδος1810 -
Όνομα προέλευσηςTorino, Biblioteca Nazionale Universitaria, 1723 [Φορέας; Νυν κτήτορας] (Άγνωστο, Βιβλιοθήκη)
Τύπος προέλευσηςΣφραγίδα
Βιβλιογραφική ένδειξη
Ταξιθετικός αριθμός
ΣημείωσηDono dell'abate Valperga alla biblioteca, vedi provenienza precedente (ed etichetta affissa al dorso, parzialmente persa, che recita 'Dono dell'abate [...]').
Τρόπος πρόσκτησηςΔωρεά
ΒεβαιότηταΗ καταγραφή αυτών των στοιχείων θεωρείται βέβαιη
ΠηγήΑυτοψία βιβλίου
Βιβλιογραφία

Άλλη πληροφορία

ΠληρότηταΗ καταγραφή των στοιχείων προέλευσης θεωρείται πλήρης
Τελευταία επεξεργασία2018-03-13 16:57:25

Όλα τα αντίτυπα

  02122979

Torino, Biblioteca Nazionale Universitaria (IT) : XV.III.57

ISTC No.il00189700
ΣυγγραφέαςLevi ben Gershom
ΤίτλοςPerush ha-Torah
Τοποχρονολογία έκδοσης[Mantua] : Abraham Conat and Abraham Jedidiah, [1475-76]
ΜορφήMedian f°
Γλώσσαheb
Πλήρης εγγραφή ISTC
ΘέμαΘεολογία - Βιβλική
Περίοδοςmedieval

Περιγραφή αντιτύπου

Ταυτότητα αντιτύπου02122979
ΦορέαςTorino, Biblioteca Nazionale Universitaria (IT)
Ταξιθετικός αριθμόςXV.III.57
ΣημείωσηCreato da Marco Bertagna
Διαστάσεις φύλλων325 × 225 mm
Χαρακτηριστικά αντιτύπουΕλλιπής
Χαρακτηριστικά αντιτύπου - ΣημείωσηEsemplare mutilo di una carta, la 406, rimpiazzata dal Valperga con una copiata in ebraico di sua mano.
Nota di censura in ebraico sul recto del primo foglio: אין בו כלום לפי הזקוק, ovvero 'in questo libro non c'è nulla da emendare'.
Sempre sulla prima carta, vergata in caratteri quadrati e in corpo molto grande, ma rendendo solo il tracciato esterno delle lettere che rimangono bianche, la prima parola dell'opera, אמר, 'disse'. Il tratto, insicuro, fa pensare a una mano tarda, anche del '700.
Prove di penna sempre sulla prima carta, sulla quale compare anche, in quadrato ebraico seicentesco, l'acronimo RLBG, ovvero Rabbi Levi ben Gershon, autore del commento.
Note e correzioni qui e là, del '500 ma difficilmente ascrivibili a questo o quell'altro possessore.
Υλικό (βιβλίο)Χαρτί
ΥδατόσημοΝαι
ΠηγήE. Artom, 'Gli incunaboli ebraici della Biblioteca Nazionale Universitaria di Torino', Soncino-Blätter 1 (1925-26), pp. 54-55.

Προέλευση 1475 - 1508

Περιοχήe-it
Χρονική περίοδος1475 - 1508
Όνομα προέλευσηςStella, wife of Yekutiel ben Immanuel from Castello , 1450-1550 [Φυσικό πρόσωπο; Πρώην κτήτορας] (Θήλυ, Άγνωστο, Άγνωστο)
Τύπος προέλευσηςΕπιγραφή
Σημείωση πωλητή
ΣημείωσηSul recto del primo foglio compare la scritta מרת סטילה, ovvero 'signora Stella'. Io credo che sia la stessa venditrice menzionata nell'atto di vendita redatto sull'ultima carta (vedi provenienza seguente): là, la venditrice è definita moglie di Yequtiel ma non ne viene dato il nome, però dall'esame paleografico di quella nota sulla prima carta (corsivo ebraico italiano del 1500) e da una constatazione puramente logica (pare improbabile che un volume come questo sia appartenuto a due donne vissute a pochi anni di distanza) propendo per l'identificazione di Stella con la moglie di Yekutiel.
Τρόπος πρόσκτησηςάγνωστο
ΒεβαιότηταΗ καταγραφή αυτών των στοιχείων δεν θεωρείται βέβαιη
ΠηγήΑυτοψία βιβλίου

Προέλευση 1450 - 1550

ΤόποςOrvieto (Geonames ID: 3171874)
Περιοχήe-it
Χρονική περίοδος1450 - 1550
Όνομα προέλευσηςGabriel ben Mordecai of Orvieto, 1450-1550 [Φυσικό πρόσωπο; Πρώην κτήτορας] (Άρρεν, Άγνωστο, Άγνωστο)
Stella, wife of Yekutiel ben Immanuel from Castello , 1450-1550 [Φυσικό πρόσωπο; Πρώην κτήτορας] (Θήλυ, Άγνωστο, Άγνωστο)
Dolce Asenat, 1450-1550 [Φυσικό πρόσωπο; Μη καθορισμένη ιδιότητα] (Θήλυ, Άγνωστο, Άγνωστο)
Yekutiel ben Immanuel from Castello , 1450-1550 [Φυσικό πρόσωπο] (Άρρεν, Άγνωστο, Άγνωστο)
Joseph ben Joseph from Cortona, 1450-1550 [Φυσικό πρόσωπο; Μη καθορισμένη ιδιότητα] (Άρρεν, Άγνωστο, Άγνωστο)
Michael ben Joshua from Castello, 1450-1550 [Φυσικό πρόσωπο; Μη καθορισμένη ιδιότητα] (Άρρεν, Άγνωστο, Άγνωστο)
Τύπος προέλευσηςΣημείωση πωλητή
ΣημείωσηAtto di vendita steso sull'ultima carta, con tanto di testimoni, che trascrivo qui parzialmente per comodità:
...שהיום יום א' ט' ימים לחדש ייניו רס''ח פה בעיר קסטילו מרת מרקישנה ... אשת כמ''ר יקותיאל י''ץ בכ''ר עמנואל ישר''ו מקסטילו ברשות ובהסכמת ובמעמד כמ''ר יקותיאל אישה י''ץ מכרה לכמ''ר גבריאל י''ץ בכ''ר מרדכי ישר''ו מאורביטו באמצעות מרת דולצי אסנת זה הספר אשר הוא ביאור על התורה חברו כמה''ר לוי בן גרשון...
'... che oggi domenica 9 gennaio 5268 (1508) qui a Città di Castello la signora marchigiana moglie del r. Yekutiel figlio di Immanuel da Castello, con l'autorizzazione e l'accordo e la presenza di Yekutiel suo marito, ha venduto a r. Gabriel figlio di Mordecai da Orvieto, tramite la mediazione della signora Dolce Asenat questo libro, che è il commento sulla Torah che compose il rev. r. Levi ben Gershon'
Quindi Stella - presumo sia lei l'anonima 'donna marchigiana' - vendette questo volume a Gabriel ben Mordecai, con Dolce a fare da intermediaria.
Non viene specificato però l'importo della vendita.
Più sotto compaiono le firme dei testimoni, Michael ben Joshua e Joseph ben Joseph. Vista la calligrafia delle due firme, identica a quella in cui è scritto il contratto, probabilmente fu uno dei due a stendere il testo.
Diversa invece la grafia del marito della venditrice che, a precedere le firme dei testimoni, scrive:
אני יקותיאל... בכ''ר עמנואל ...מודה ומאשר ומקיים לכל הכתוב לעיל
'io Yekutiel figlio di Immanuel testimonio, confermo e attesto tutto ciò che è scritto sopra'.
Τρόπος πρόσκτησηςΑγορά
ΒεβαιότηταΗ καταγραφή αυτών των στοιχείων θεωρείται βέβαιη
ΠηγήΑυτοψία βιβλίου

Προέλευση 1550 - 1600

Περιοχήe-it
Χρονική περίοδος1550 - 1600
Όνομα προέλευσηςCamerini, Elia, 1550-1600 [Φυσικό πρόσωπο; Πρώην κτήτορας] (Άρρεν, Άγνωστο, Άγνωστο)
Τύπος προέλευσηςΕπιγραφή
ΣημείωσηNome segnato sul recto della prima carta.
Τρόπος πρόσκτησηςάγνωστο
ΒεβαιότηταΗ καταγραφή αυτών των στοιχείων θεωρείται βέβαιη
ΠηγήΑυτοψία βιβλίου

Προέλευση 1619 - 1619

Περιοχήe-it
Χρονική περίοδος1619 - 1619
Όνομα προέλευσηςJaghel, Camillo, 1603-1620 [Φυσικό πρόσωπο; Λογοκριτής] (Άρρεν, Λογοκριτής, Άγνωστο)
Τύπος προέλευσηςΧειρόγραφες σημειώσεις
ΣημείωσηSul verso dell'ultima carta, al margine inferiore, semplice firma del censore con data: 'Camillo Jaghel 1619'.
ΒεβαιότηταΗ καταγραφή αυτών των στοιχείων θεωρείται βέβαιη
ΠηγήΑυτοψία βιβλίου

Προέλευση 1650 - 1700

Περιοχήe-it
Χρονική περίοδος1650 - 1700
Όνομα προέλευσηςCamerino, Abraham, 1600-1700 [Φυσικό πρόσωπο; Πρώην κτήτορας] (Άρρεν, Άγνωστο, Άγνωστο)
Τύπος προέλευσηςΕπιγραφή
ΣημείωσηAbraham scrive il suo nome sul verso dell'ultimo foglio. Da notare che vi era stato un possessore 'Camerini'. Qui adotto invece la grafia 'Camerino' poiché l'ultima lettera del cognome di questo possessore è senza dubbio una waw (= lettura 'o') e, inoltre, la stessa composizione della prima parte del cognome vede una alef posta dopo la ק (k) che non dà lettura differente rispetto al Camerini ('CAMerini' e 'CAMerino') ma fa supporre che il cognome fosse percepito in modo diverso.
Τρόπος πρόσκτησηςάγνωστο
Χειρόγραφες σημειώσειςLa stessa mano verga, sopra la firma, l'alfabeto ebraico. La grafia è corsiva italiana del 1600 pieno.
Χειρόγραφες σημειώσεις (συχνότητα)Σποραδική
Θέση μέσα στο βιβλίοΣε μέρη μόνο
Δοκιμές γραφήςΝαι
ΒεβαιότηταΗ καταγραφή αυτών των στοιχείων θεωρείται βέβαιη
ΠηγήΑυτοψία βιβλίου

Προέλευση 1737 - 1810

ΤόποςTorino (Geonames ID: 3165524)
Περιοχήe-it
Χρονική περίοδος1737 - 1810
Όνομα προέλευσηςValperga di Caluso, Tommaso, 1737-1815 [Φυσικό πρόσωπο; Πρώην κτήτορας] (Άρρεν, Ακαδημία, Σχετιζόμενος με τη θρησκεία)
Τύπος προέλευσηςΧειρόγραφες σημειώσεις
Βιβλιογραφική ένδειξη
Ταξιθετικός αριθμός
ΣημείωσηL'Artom (p. 48) afferma che questo incunabolo faceva parte di un lotto donato dall'abate Valperga alla biblioteca. Aggiunge che questi incunaboli si distinguono per una nota in latino scritta proprio dal Valperga di solito sulla guardia anteriore, in cui sono dati una descrizione dell'esemplare e riferimenti bibliografici allo stesso.
Τρόπος πρόσκτησηςάγνωστο
Σημείωση βιβλιοδεσίαςLegatura tardo settecentesca/primo ottocentesca mista, in cartone beige spruzzato di nero sui piatti e in in cuoio nocciola sul dorso e agli angoli dei piatti, con autore e titolo manoscritti su etichetta incollata al dorso.
Ημερομηνία βιβλιοδεσίας18ος αιώνας
Τύπος βιβλιοδεσίαςΚαλύμματα
Υλικό καλύμματοςΧαρτί
Υλικό επένδυσηςΜεικτό
Ένθετα μεταλλικά στοιχείαΌχι
Κατάσταση βιβλιοδεσίαςΕπαναβιβλιοδετημένο
Διαστάσεις βιβλιοδεσίας332 × 224 × 85 mm
ΤίτλοςΧειρόγραφη ετικέτα
Διακόσμηση βιβλιοδεσίαςΚαμία
ΑκμέςΧρωματισμένες
Επιγραφές στις ακμέςΚαμία
Ανάγλυφες ακμέςΌχι
Χειρόγραφες σημειώσειςBreve nota bibliografica stesa sul verso della prima carta bianca anteriore.
Il Valperga, stando a quanto afferma l'Artom, fu l'autore poi della stesura del testo ebraico della carta 406. In essa il Valperga scrive anche una breve notarella in latino, inserita armonicamente nella colonna del testo ebraico, in cui spiega da dove ha preso il testo per supplire la parte mancante (si tratta del manoscritto A.III.12 della Biblioteca torinese, distrutto nell'incendio del 1904, collazionato con l'edizione impressa a Venezia nel 1547).
Χειρόγραφες σημειώσεις (συχνότητα)Σποραδική
Θέση μέσα στο βιβλίοΣε μέρη μόνο
ΣυμπληρώσειςΝαι
ΣχόλιαΝαι
ΒεβαιότηταΗ καταγραφή αυτών των στοιχείων θεωρείται βέβαιη
ΠηγήΑυτοψία βιβλίου
Βιβλιογραφία

Προέλευση 1810 -

Περιοχήe-it
Χρονική περίοδος1810 -
Όνομα προέλευσηςTorino, Biblioteca Nazionale Universitaria, 1723 [Φορέας; Νυν κτήτορας] (Άγνωστο, Βιβλιοθήκη)
Τύπος προέλευσηςΣφραγίδα
Βιβλιογραφική ένδειξη
Ταξιθετικός αριθμός
ΣημείωσηDono dell'abate Valperga alla biblioteca, vedi provenienza precedente (ed etichetta affissa al dorso, parzialmente persa, che recita 'Dono dell'abate [...]').
Τρόπος πρόσκτησηςΔωρεά
ΒεβαιότηταΗ καταγραφή αυτών των στοιχείων θεωρείται βέβαιη
ΠηγήΑυτοψία βιβλίου
Βιβλιογραφία

Άλλη πληροφορία

ΠληρότηταΗ καταγραφή των στοιχείων προέλευσης θεωρείται πλήρης
Τελευταία επεξεργασία2018-03-13 16:57:25